اينكه به او مي‌گويند گازهاي گلخانه‌اي، حيات آينده بشر را به خطر مي‌اندازد و محيط‌زيست او را آلوده مي‌كند ولي او كماكان به سود كوتاه‌مدت و زندگي اين چند روزه‌اش توجه دارد؛ فقط هم خاص ما نيست، همه كشورها درگيرش هستند؛ چرا كه بيشترين آسيب را دارند به محيط‌زيست مي‌زنند. همين كه زندگي ما راه بيفتد، سود ما تأمين شود و... برايمان كافي است و به باقي ماجرا كاري نداريم. اما همين باقي ماجرا، آينده ما و فرزندان مان را به خطر مي‌اندازد؛ همان فرزنداني كه حاضريم برايشان از خودگذشتگي كنيم. پس چرا نبايد به فكر محيط‌زيست بود؟ لطفا نگوييد از يك نفر مگر چه كاري برمي‌آيد و با يك گل بهار نمي‌شود و... اينها توجيهاتي بيشتر نيستند. در اين حوزه، هر كسي بايد خودش را مهم‌ترين و تأثيرگذارترين حامي محيط‌زيست بداند. با همين نگاه است كه يك كار كوچك، تبديل به شعله‌اي بزرگ شده و اثر زيادي مي‌گذارد. دوست داريد به حفظ محيط‌زيست بيشتر كمك كنيد؟ پس با ما همراه باشيد.
- فرهنگسازي را جدي بگيريد
مهم‌ترين، سخت‌ترين و ناديدني‌ترين چيزي كه در يك جامعه توليد مي‌شود، فرهنگ آن جامعه است. درست مثل هوا مي‌ماند؛ ديده نمي‌شود، ولي بسيار حياتي است. از بهترين كارهايي كه براي حفظ محيط‌زيست مي‌توانيد انجام بدهيد، فرهنگسازي رفتارهاي متناسب با محيط‌زيست در خانواده و دور و بر خودتان است. به فرزندان خود، اهميت محيط‌زيست و راه‌هاي حفظ آن را آموزش بدهيد. الحمدلله الان همه به شبكه‌هاي اجتماعي مجازي دسترسي دارند؛ از اين طريق و در جمع‌هاي فاميلي و دوستانه هم، مي‌توانيد اين فرهنگسازي را ادامه بدهيد.
- شما هم يك ناظر باشيد
بهترين سيستم‌هاي نظارتي در سراسر دنيا، مبتني بر گزارش‌ها و حساسيت‌هاي مردمي و عمومي است وگرنه هرچقدر دستگاه‌هاي نظارتي عريض و طويل هم باشند، قادر به كنترل و نظارت هميشگي و همگاني نيستند. اگر به جايي رفتيد و ديديد كه عده‌اي، تحت هر عنواني، در حال تخريب محيط‌زيست هستند، با سامانه ارتباط مردمي سازمان حفاظت محيط‌زيست(1540) تماس گرفته و گزارش بدهيد. اين سامانه، طبق اعلام اين سازمان، شبانه‌روزي براي دريافت گزارش‌ها و شكايت‌ها و اعتراض‌ها داير است.
- زباله‌ها را دريابيد
تا به حال بعد از يك تعطيلات چندروزه، سري به جنگل‌هاي گيسوم شمال زده‌ايد؟ زيبايي بي‌نظير اين جنگل‌ها، در ميان زباله‌هاي يك‌بارمصرف و پلاستيكي‌اي كه در آن رها شده‌اند، رسما دفن شده است. مهم‌ترين كاري كه براي حفظ محيط‌زيست مي‌توانيم انجام دهيم، مديريت زباله‌هايي است كه توليد مي‌كنيم. اين كار از خانه شروع مي‌شود و تا اماكن تفريحي و طبيعي‌و... هم كشيده مي‌شود؛ زباله‌هاي خشك و تر را حتما جدا و از رها كردن مواد يك‌بار مصرف و پلاستيكي در طبيعت خودداري كنيد. خوب نيست آدم مهمان طبيعت باشد، ولي ادب مهماني را رعايت نكند.
- از عمومي‌ها استفاده كنيد
از معمول‌ترين كارهايي كه مي‌توانيد انجام دهيد، استفاده از وسايل نقليه عمومي است؛ فرهنگي كه خوشبختانه در تهران، وضعيت نسبتا مناسبي پيدا كرده است. هوا و پاكيزگي آن، بخشي از يك محيط‌زيست سالم است. شهرهاي آلوده به واسطه همين دودها و آلودگي‌ها و فاضلاب‌ها و... كه توليد مي‌كنند جزو بزرگ‌ترين دشمنان محيط‌زيست هستند.
- امر و نهي كنيد
از بهترين كارهايي كه در اين زمينه مي‌شود انجام داد، گسترش فرهنگ امر به معروف و نهي از منكر محيط‌زيستي است كه خود شاخه‌اي از امر به معروف و نهي از منكر ديني محسوب مي‌شود. خاصه از طريق شبكه‌هاي مجازي، مي‌توانيد كارهاي مفيدي كه در اين زمينه توسط شما و ديگران انجام شده را بازنشر دهيد و نيز رفتارهاي منفي را هم نهي كنيد.
- پلاستيك‌ها را تار و مار كنيد
البته درباره تفكيك زباله‌ها گفتيم، ولي اين قسمت انحصارا درباره پلاستيك است؛ چيزي كه بسيار زمان مي‌برد تا تجزيه شود و همين تجزيه شدنش نيز همراه با توليد گازهايي است كه براي زمين و محيط‌زيست به‌شدت مضر است. لابد مي‌پرسيد پس به جاي استفاده از پلاستيك چه كنيم؟ سفارش شده است كه براي بسته‌بندي، از روزنامه‌ها و كارتن‌ها استفاده كنيد، براي باقي استفاده‌ها نيز مي‌توانيد از كيسه‌هاي كنفي و بطري‌هاي شيشه‌اي و... استفاده كنيد. حتي در زمان اضطرار، استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي به صورت مجدد و مكرر، بهتر از استفاده از پلاستيك‌هاي جديد است.
- كاسب‌ها رعايت كنند
اگر درگير كسب و كار هستيد، مي‌توانيد نسبت به كاهش يا متوقف كردن استفاده از فرآورده‌هاي خطرناك و سموم اقدام كنيد. همچنين مهار پسماند‌هاي خطرناكي مثل رنگ‌هاي شيميايي، حلال‌هاي شيميايي، سموم كشاورزي و... هم بسيار كارگشاست.
- اسراف را كنار بگذاريد
نه خداوند اسراف‌كاران را دوست مي‌دارد و نه هيچ آدم عاقلي. اثبات شده است كه مصرف به قاعده و به اندازه، يك رفتار عاقلانه و منطقي است؛ چيزي كه در دين ما توصيه شده. عدم‌اسراف در منابع طبيعي، مي‌تواند در نهايت، به كاهش تخريب آن و حتي بهبود محيط‌زيست منجر شود.
- كودكان را با طبيعت آشتي بدهيد
از بزرگ‌ترين آسيب‌هاي تربيتي‌اي كه كودكان شهرهاي بزرگ را تهديد مي‌كند، دوري از طبيعت است. مي‌توانيد از طريق كاشت درخت و گياهان آپارتماني و... آنها را با طبيعت و محيط‌زيست آشتي بدهيد. ضمن اينكه هر از چندي كه به دامان طبيعت مي‌رويد، آستيني بالا بزنيد و مقداري از زباله‌ها را پاكسازي كنيد. همين كار، اثر تربيتي فراواني روي بچه‌هاي شما خواهد گذاشت.
- ما در طبيعت تنها نيستيم
چند توصيه مسافرتي براي حفظ محيط‌زيست
سفر از بهترين راه‌هاي رفع خستگي و نيز تنوع بخشيدن به زندگي است. اما همين سفرها مي‌توانند آفتي باشند براي محيط‌زيست ما. راستي، شما كه سفر مي‌رويد، نتيجه‌اش براي محيط‌زيست ما و شما و فرزندان و نسل آينده‌مان چيست؟ در ادامه، به چند توصيه كارشناسان سازمان محيط‌زيست براي صدمه نزدن به محيط‌زيست،هنگامي كه به پيك‌نيك يا سفرهاي بلندمدت‌تر مي‌رويد، پرداخته شده است؛ رعايت كنيد تا محيط‌زيست‌مان، پايبنده‌تر بماند.
1- لطفا جاي استقرار خودتان را، مكان‌هايي انتخاب كنيد كه پوشش گياهي و جنگلي كمتري دارند. از شكستن شاخه‌هاي درختان و لگدمال كردن گياهان و... هم خودداري كنيد. اين طبيعتي كه به دامانش رفته‌ايد، غيراز شما نيز جانداراني دارد.
2- ترجيحا غذاهاي آماده با خودتان ببريد. اگر هم نيازي به آتش داشتيد، از زغال آماده يا چوب‌هاي خشك استفاده كنيد. در پايان نيز از خاموش شدن زغال‌تان، مطمئن شويد؛ با آب و خاك مي‌توانيد اين كار را بكنيد. كنار درخت‌ها آتش روشن نكنيد. اگر بتوانيد يك پيك‌نيك همراه‌تان داشته باشيد كه عالي است.
3- كيسه‌هاي مخصوص حمل زباله همراه داشته باشيد تا در نهايت آنها را در مكان‌هاي مخصوص اين كار، تخليه كنيد.
4- از چيدن گل‌ها و شكستن شاخ و برگ درختان و شكار و آزار حيوانات خودداري كنيد. نفعي كه براي شما ندارد، ولي محيط‌زيست را شكننده‌تر مي‌كند.
5- اگر كنار رودخانه‌ها و آب‌هاي روان و چشمه‌ها مستقر شده‌ايد، از آلوده‌سازي آنها جدا خودداري كنيد. به قول شاعر «آب را گل نكنيم...».
- حفظ محيط‌زيست شايسته خليفه خدابودن است
بخشي از يادداشت محيط‌زيستي آيت‌الله جوادي آملي
مهم‌ترين عنصر خلافت الهي بعد از فراگيري معارف ديني، آباد ساختن زمين و نجات آن از هرگونه تباهي و تيرگي است. مقصود از زمين، گستره زيست بشر است كه از عمق دريا تا اوج سپهر و قله آسمان را دربرمي‌گيرد. بنابراين، فرهنگ زيست‌محيطي با مقام برين جانشيني خدا آميخته است.
آن كس كه به جاي پالايش هوا، آن را مي‌آلايد و عوض مرمت زمين، آن را ويران مي‌كند و به جاي غرس نهال، به قطع درخت مي‌پردازد و به جاي سالم‌سازي دريا و صحرا، از آلوده نمودن آنها ابايي ندارد، چنين فارغ بي‌فروغي، بي‌دريغ دروغ مي‌گويد كه خويشتن را خليفه خدا مي‌شمرد. منظور از عمارت زمين، تأمين اصول زيست‌محيطي براي حيات انساني است؛ نه مخصوص زندگي گياهي كه برخي دارند و نه مخصوص حيات حيواني كه عده‌اي به آن بسنده نموده‌اند، بلكه زندگي انساني كه جامع تمام مراحل نباتي و حيواني هم خواهد بود؛ يعني هم زمين از خطر تباهي برهد و هم زمينه از ضرر اخلاقي مصون بماند تا هم بدن از مزاياي طب طبيعي طرفي بندد و هم روح از مواهب ويژه نَفَس رحماني، به روح و ريحان نايل شود.
نظر شما